در حال حاضر حدود ۴۲ میلیون نفر به طور مستقیم و غیر مستقیم تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دارند. با توجه به اینکه بیمه تامین اجتماعی دولتی است اما تامین بودجه آن از طریق حق بیمه‌های دریافتی است که از سازمان‌ها و شرکت‌های در حال فعالیت دریافت میکند.
در حقیقت روش کار بیمه تامین اجتماعی به این گونه است که از کارفرماها می‌خواهند که ۳۰ درصد از حقوق و مزایای مشمول کارگر را به عنوان حق بیمه ماهانه به این سازمان پرداخت کنند. این بیمه جزو بیمه‌های اجباری است که هر فردی با تشکیل کارگاه و دریافت کد کارگاهی مشمول آن می‌شود. بنابراین خدمات بیمه تامین اجتماعی برای کارمند‌ها و کارگر‌ها در این شرایط قابل استفاده است.
اگر شما جزو افرادی هستید که می‌خواهید از خدمات بیمه تامین اجتماعی بهره‌مند شوید و در هیچ سازمان یا ارگانی فعالیت ندارید، می‌توانید با پرداخت حق بیمه از خدمات بیمه اختیاری تامین اجتماعی استفاده کنید. بهتر است بدانید بیمه تامین اجتماعی دارای دو نوع خدمات است. خدمات غیر حضوری تامین اجتماعی در سال‌های اخیر فرآیند استفاده از این بیمه را برای کاربران راحت‌تر کرده است. در ادامه در مورد شرایط بیمه تامین اجتماعی، پوشش‌های بیمه تامین اجتماعی، خدمات سازمان تامین اجتماعی، بیمه درمانی تامین اجتماعی و خدمات بیمه تامین اجتماعی بیشتر توضیح می‌دهیم.
حق بیمه چیست؟
با توجه به ماده ۲ قانون بیمه تامین اجتماعی، پرداخت وجوهی که بر اساس این قانون برای استفاده از مزیت‌های این سازمان پرداخت شود، حق بیمه می‌گویند. کل مبلغ حق بیمه ۳۰ درصد از حقوق کارمند‌هاست که ۲۳ درصد آن را کارفرما و ۷ درصد آن را کارگر پرداخت میکند. در حقیقت به مبلغی که کارفرما برای برخورداری کارگر از مزیت‌های بیمه به سازمان تامین اجتماعی کشور پرداخت میکند، حق بیمه می‌نامند.
خدمات بیمه تامین اجتماعی در حالت کلی
اگر سوالاتی مانند بیمه تامین اجتماعی چند درصد هزینه درمان را پرداخت میکند؟ هزینه بستری در بیمارستان دولتی با دفترچه تامین اجتماعی چقدر است؟ و زمان واریز هزینه درمان تامین اجتماعی دارید، به خواندن این مقاله ادامه دهید. بیمه تامین اجتماعی برای حمایت از کارگر‌ها و کارمند‌ها ایجاد شده‌است و همانطور که گفته شد با همکاری کارفرماها و دولت اداره می‌شود.خدمت‌های سازمان بیمه تامین اجتماعی به دو صورت است. خدمات درمانی و خدمات غیر درمانی موارد تحت پوشش این بیمه‌نامه است. اما بیمه شدگان تامین اجتماعی چه خدماتی دریافت می‌کنند؟
هر فردی که در سازمان‌ها، کارخانه‌ها، شرکت‌ها و محیط‌های کاری مشغول به فعالیت باشد، باید جزء قوانین کار و شامل پوشش بیمه تامین اجتماعی باشد. اگر کارفرمایی در پرداخت حق بیمه و تحت پوشش قراردادن کارمند‌های خود کوتاهی کند، منجر به تخلف شده و کارمند می‌تواند از این کارفرما شکایت کند.
این سازمان برای ارائه خدمات بیمه تامین اجتماعی با دریافت حق بیمه‌های بسیار اندک، آینده فرد بیمه‌شده را تضمین میکند. بدین صورت که فرد تا پایان عمر خود بعد از گذراندن دوره کار که به صورت ۱۰، ۲۰ و ۳۰ ساله است از مزیت بیمه بازنشستگی و مستمری استفاده خواهد کرد. بازنشستگی ده ساله از دیگر خدمات تامین اجتماعی است تا افراد بیشتری بتوانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.
پرداخت مستمری یکی از مهمترین خدمات بیمه تامین اجتماعی است که هنگام حادثه و در صورت ازکارافتادگی و نقص عضو به بیمه‌شده پرداخت خواهد شد و نگرانی وی را برای تامین مخارج زندگی کاهش خواهد داد.
بخش مهم دیگر این خدمات را می‌توان خدمات درمانی سازمان تامین اجتماعی دانست که برای درمان بیمه‌شده و افراد تحت تکلف قابل استفاده است.
خدمات بیمه تامین اجتماعی
خدمات بیمه تامین اجتماعی بسته به نوع گروه متفاوت است. خدمات بیمه شدگان شامل موارد زیر است:
- بیمه دانشجویی
- بیمه زنان خانه دار و دختران
- کمک هزینه بارداری
- کمک هزینه ازدواج
- کمک هزینه کفن و دفن
- بیمه بیکاری
- اروتز و پروتز
- جمع آوری سوابق
- غرامت دستمزد ایام بیماری
- بیمه سربازی: از خدمات دیگر، اضافه کردن مدت زمان خدمت به سابقه بیمه تامین اجتماعی است که به آن بیمه سربازی می‌گویند. در حقیقت به ازای تعداد ماه‌هایی که افراد خدمت سربازی انجام داشته و سابقه بیمه داشته اند، می‌توانند به سوابق بیمه تامین اجتماعی خود اضافه کنند.
خدمات مربوط به بیمه شدگان تامین اجتماعی برای کارفرمایان شامل موارد زیر است:
- حوادث ناشی از کار
- دریافت نرم افزار ارسال لیست حق بیمه
- تسهیلات قانونی
- پیمانکاران
- معاینات بدو استخدام
خدمات مهم بازنشستگی شامل موارد زیر است:
- مستمری بازنشستگی
- مستمری ازکارافتادگی
- مستمری بازماندگان
بیمه دانشجویی
بیمه دانشجویی از دیگر خدمات تامین اجتماعی است که به وسیله آن دانشجویان می‌توانند با پرداخت حق بیمه، تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گرفته و برای آنها سابقه حساب شود. در گذشته دانشجویان نمی‌توانستند به صورت مستقل تحت پوشش بیمه قرار بگیرند و فقط می‌توانستند تحت پوشش درمانی بیمه پدر یا مادر خود باشند. در حقیقت هیچ سابقه‌ای برایشان در نظر گرفته نمی‌شد. حال آنها می‌توانند با پرداخت حق بیمه و با انتخاب یکی از طرح‌های ۱۴، ۱۶ و ۲۰ درصد برای خود سابقه ایجاد کنند. البته این طرح برای کسانی است که در حال حاضر دانشجو بوده و بین ۱۸ تا ۵۰ سال هستند. امکان اضافه کردن سال‌های گذشته وجود ندارد. بیمه دانشجویی از زیرمجموعه بیمه مشاغل آزاد است.
بیمه زنان خانه دار
این بیمه مخصوص دختران و زنانی است که به فعالیت در جایی مشغول نیستند و به عبارتی خانه دار هستند. درصد بسیار زیادی از زنان کشور را زنان خانه دار تشکیل می‌دهند. حتی زنانی که در گذشته در شرکتی مشغول به کار بوده‌اند؛ اما اکنون دیگر فعالیتی ندارند، می‌توانند از این بیمه استفاده کنند. از جمله مهمترین مزایای این بیمه، ایجاد سابقه و امکان بهره بردن از مستمری بازنشستگی هم برای خود و برای فرزندان خود است. علاوه بر این آنها می‌توانند تحت شرایط خاصی همسر، پدر و مادر و فرزندان خود را تحت پوشش خود قرار دهند.
کمک هزینه برای ازدواج و جهیزیه
سازمان بیمه تامین اجتماعی برای تشویق جوانان به امر مقدس ازدواج، کمک هزینه ازدواج تامین اجتماعی در نظر گرفته است. شرایط لازم برای استفاده از هزینه کمک ازدواج، این است که بیمه‌شده باید ۵ سال قبل از تاریخ ازدواج حداقل ۷۲۰ روز کار کرده و پرداخت حق بیمه در سازمان تامین اجتماعی برای او ثبت شده باشد. همچنین در زمان ثبت ازدواج، مشغول به کار باشد.
لازم به ذکر است که این کمک هزینه، فقط برای ازدواج و عقد دائمی ثبت شده در دفترخانه‌ها قابل استفاده است. همچنین اگر زن و مرد هر دو به صورت جداگانه مشمول این شرایط باشند، می‌توانند به صورت جداگانه برای دریافت کمک هزینه ازدواج، اقدام کنند.
کمک هزینه بارداری
در این خدمات، بیمه شدگان زن با تحویل گواهی تولد، شناسنامه خود و نوزادشان، غرامت ایامی را که به دلیل زایمان در خانه هستند، دریافت کنند. مرخصی زایمان خدماتی است که به زنان کمک میکند تا در زمان بارداری و تولد نوزادشان دغدغه‌ای نداشته باشند.
بیمه بیکاری
بیمه بیکاری یکی از خدمات بیمه تامین اجتماعی است که به منظور حمایت از کارگر و کارمند‌ها طراحی شده‌است. اگر کارگر و کارمندی از محیط کار خود اخراج شود یا کارفرما اعلام عدم نیاز نیرو داشته باشد، با توجه به شرایط خاص بیمه بیکاری، در یک بازه زمانی مشخص می‌تواند حقوق پایه دریافت کند تا یک شغل مناسب برای او پیدا شود.
پرداخت مستمری در دوران بازنشستگی
به طور معمول افرادی که در سازمان‌ها مشغول به فعالیت هستند بعد از ۳۰ سال بازنشسته خواهند شد و می‌توانند از مزیت‌های مستمری در زمان بازنشستگی استفاده کنند. مستمری به صورت ماهانه و تا زمان حیات بیمه‌شده قابل پرداخت است. دقت کنید که نحوه محاسبه دریافت مستمری در خدمات بیمه تامین اجتماعی به این گونه است که میانگین دو سال آخر حق بیمه دریافتی قابل پرداخت است.
نکته: در زمان دریافت مستمری و بازنشستگی، دفترچه درمان همچنان قابل استفاده است و برای افراد تحت تکلف هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مستمری در صورت از کارافتادگی
اگر برای سازمان بیمه تامین اجتماعی مشخص شود که بیمه‌شده ازکارافتاده است، به صورت ماهانه مستمری ازکارافتادگی پرداخت خواهد شد. همچنین در این خدمات بیمه سازمان تامین اجتماعی می‌توان از خدمات درمانی استفاده کرد.
بیمه بازنشستگی یا بیمه عمر
نکته بسیار مهمی که در بیمه تامین اجتماعی وجود دارد، این است که به طور معمول مستمری بازنشستگی تامین اجتماعی برای افراد میانسال، مبلغ کمی است و فقط برای گذراندن حداقل نیاز‌های زندگی کفایت میکند. شما هم اگر جزو افرادی هستید که در آینده میانگین دو سال آخر حقوق شما طبق حقوق وزارت کار است؛ باید بدانید که می‌توانید با تهیه بیمه عمر سطح رفاه زندگی خود را افزایش دهید. بدین صورت که با تهیه بیمه عمر و تشکیل سرمایه در این بیمه‌نامه، شرایط مستمری نیز برای بیمه عمر امکان پذیر است.
اهمیت بیمه تامین اجتماعی
هر فرد بیمه‌شده در ازای پرداخت حق بیمه، می‌تواند از خدمات بیمه تامین اجتماعی استفاده کند. به طور کلی مهمترین مزیت‌های استفاده از بیمه تامین اجتماعی شامل: حمایت طبق قانون کار و پرداخت مستمری است. در ازای پرداخت به موقع حق بیمه، استفاده از دفترچه‌های درمانی نیز امکان پذیر است. همچنین افراد تحت تکلف بیمه‌شده هم شرایط استفاده از دفترچه درمانی را خواهند داشت.